Τί είναι η δυσαρθρία.
Η δυσαρθρία είναι μια κινητική διαταραχή της ομιλίας. Οι μύες του στόματος, του προσώπου και του αναπνευστικού συστήματος μπορεί να χάσουν την κινητικότητά τους ή την δύναμή τους. Να κινούνται αργά ή να μη κινούνται καθόλου μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή μια εγκεφαλική βλάβη. Ο τύπος και η διαφορετικότητα της δυσαρθρίας εξαρτώνται από την περιοχή του νευρικού συστήματος που έχει προσβληθεί.
Μερικές αιτίες δυσαρθρίας είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλική παράλυση, η μυϊκή δυστροφία η σκλήρυνση κατά πλάκας. Δυσαρθρία μπορούν να εμφανίσουν τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά.
Ποια είναι τα σημάδια ή τα συμπτώματα της δυσαρθρίας;
Ένα άτομο με δυσαρθρία μπορεί να βιώσει τα ακόλουθα συμπτώματα, αναλόγως την έκταση και την περιοχή της βλάβης στο νευρικό σύστημα.
- «Μπερδεμένη» ομιλία.
- Μιλάει απαλά ή μόλις και μετά βίας ψιθυρίζει.
- Αργός ρυθμός ομιλίας.
- Ταχείς ρυθμός ομιλίας με ένα είδος μουρμουρίσματος.
- Περιορισμένη κίνηση της γλώσσας, των χειλιών και του σαγονιού.
- Ανώμαλος τονισμός (ρυθμός) κατά την ομιλία.
- Αλλαγές στη φωνητική ποιότητα (ρινική ομιλία ή ομιλία που ακούγεται πνιγερή).
- Βραχνάδα.
- Ακούσιο ψιθύρισμα.
- Πλήρως ελλιπής ή μερικός έλεγχος του σαγονιού.
- Δυσκολία στη μάσηση και στην κατάποση.
Πώς διαγιγνώσκεται η δυσαρθρία;
Ένας λογοθεραπευτής μπορεί να εκτιμήσει την κατάσταση ενός ατόμου με δυσκολία στην ομιλία και να προσδιορίσει τη φύση και την έκταση του προβλήματος. Ο λογοθεραπευτής θα δει την κίνηση των χειλιών, του στόματος, της γλώσσας και του προσώπου όπως επίσης και την υποστήριξη της αναπνοής στην ομιλία, την ποιότητα της φωνής και πολλά ακόμη.
Μια ακόμη κινητήριος διαταραχή του λόγου είναι και η απραξία. Ένας σημαντικός ρόλος του λογοθεραπευτή είναι να προσδιορίσει αν τα προβλήματα ομιλίας του ατόμου υφίσταντο λόγω δυσαρθρίας, απραξίας ή και των δύο.
Ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για ανθρώπους με δυσαρθρία;
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία, τον τύπο και την έκταση των συμπτωμάτων. Ένας λογοθεραπευτής δουλεύει ατομικά για να βελτιωθούν οι ικανότητες επικοινωνίας.
Πιθανοί τελικοί σκοποί της θεραπείας.
- Επιβράδυνση του ρυθμού της ομιλίας (αν αυτή έχει γρήγορο ρυθμό).
- Βελτίωση της υποστήριξης της αναπνοής, έτσι ώστε το άτομο να μπορεί να μιλάει δυνατά.
- Ενδυνάμωση των μυών.
- Αύξηση της κινητικότητας των μυών του στόματος, της γλώσσας και των χειλιών.
- Βελτίωση της άρθρωσης, έτσι ώστε ο λόγος να είναι πιο καθαρός.
- Ανάπτυξη στρατηγικών για καλύτερη επικοινωνία με το άτομο με δυσαρθρία στους φροντιστές, στα μέλη της οικογένειας κ.α.
- Σε σοβαρές περιπτώσεις, εκμάθηση χρήσης εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας (π.χ. απλές χειρονομίες, αλφαβητικοί πίνακες ή ηλεκτρονικό εξοπλισμό ή εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας)
Τι μπορώ να κάνω για να επικοινωνήσω καλύτερα με ένα άτομο με δυσαρθρία.
Είναι σημαντικό για το άτομο με δυσαρθρία και για τους ανθρώπους που επικοινωνούν μαζί του να δουλέψουν μαζί για να βελτιώσουν την επικοινωνία τους. Παρακάτω ακολουθούν μερικές συμβουλές για τον ομιλητή και για τον ακροατή.
Συμβουλές για το άτομο με δυσαρθρία.
- Εισάγετε το θέμα της συζήτησης με μία λέξη ή μία σύντομη φράση πριν αρχίσετε να μιλάτε με πιο ολοκληρωμένες προτάσεις.
- Ελέγξτε τους συνομιλητές σας για να σιγουρευτείτε ότι σας καταλαβαίνουν.
- Μιλάτε αργά και δυνατά, να κάνετε παύσεις συχνά.
- Προσπαθήστε να περιορίσετε τις συζητήσεις όταν νιώθετε κουρασμένοι, όταν η ομιλία σας γίνεται δυσνόητη.
- Αν απογοητευτείτε, προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε και άλλες μεθόδους, όπως χειρονομίες ή ακόμη μπορείτε να ξεκουραστείτε και να προσπαθήσετε ξανά αργότερα.
Συμβουλές για τον ακροατή.
- Μειώστε τους περισπασμούς και τους θορύβους.
- Δώστε προσοχή στον ομιλητή.
- Να κοιτάτε τον ομιλητή καθώς μιλάει.
- Επαναλάβετε μόνο το κομμάτι του μηνύματος που καταλάβατε έτσι ώστε να μη χρειαστεί ο ομιλητής να επαναλάβει ολόκληρο το μήνυμα.
- Αν ακόμη δεν καταλαβαίνετε το μήνυμα, κάντε ερωτήσεις που θα έχουν απάντηση ναι/όχι, ή βάλτε τον ομιλητή να γράψει το μήνυμά του για εσάς.